Depressie

In Nederland krijgt bijna 20 procent van de volwassenen (18-64 jaar) ooit in zijn leven te maken met een depressie. In absolute aantallen maken zo’n 546.500 volwassenen per jaar een depressieve episode door.

Depressieve stoornissen hebben een negatieve impact op het dagelijkse leven en veroorzaken hoge maatschappelijke kosten als gevolg van ziekteverzuim en ziektekosten. Een depressie kan ook zeer belastend voor de directe omgeving.

Wat is een depressie?

Iedereen voelt zich weleens een dagje somber of neerslachtig. Je hebt een aanvaring met een collega, piekert over je relatie, of je zit even niet lekker in je vel. In de meeste gevallen gaan deze nare gevoelens weer over, maar er zijn mensen bij wie neerslachtigheid langer dan twee weken aanhoudt en niét vanzelf verdwijnt. Bij hen ligt het gevaar van een depressie op de loer, maar helaas wordt dit vaak onderschat. Een depressie is niet iets om je voor te schamen. Depressies komen vaker voor dan je misschien denkt.

Niet elke depressie is echter hetzelfde, en precies daarom wordt een depressie niet altijd herkend. Een lichte depressie kan weer voorbijgaan, maar het kan ook ernstiger worden. Depressies zijn er in verschillende vormen en gradaties en voor elke vorm bestaat er passende hulp. We spreken van een depressie wanneer je dagelijks, meer dan twee weken lang, last hebt van een serie klachten die elkaar in stand houden.

Klachten

Klachten kunnen zijn: somberheid, slaapproblemen, weinig energie en nergens zin in, concentratieproblemen, meer of minder eetlust, rusteloosheid, een slecht zelfbeeld, het gevoel hebben dat je er niet toe doet of schuldgevoelens en soms zelfs denken aan zelfmoord. Deze klachten hebben zo’n enorme invloed op het dagelijks leven dat het bijna niet meer mogelijk is om normaal te functioneren. Het komt ook voor dat mensen jarenlang last hebben van een ‘net-niet-depressie’, dysthymie. Dit duurt dan zo lang dat mensen uiteindelijk toch hulp gaan zoeken.

Soorten depressies  

Depressies kunnen sterk variëren in ernst, duur en de aard van de symptomen. Bij het ETT wordt onderscheid gemaakt tussen een lichte en een (matig) ernstige depressie.

Lichte depressie

Een lichte depressie duurt meestal niet langer dan drie maanden. Gedurende die periode functioneert u vaak nog redelijk goed en zelfstandig en hebt u geen intensieve behandeling nodig. Het is wel belangrijk dat u goed in de gaten wordt gehouden door uw huisarts.

(Matig) ernstige depressie

Als u lijdt aan een matige of ernstige depressie, gaat het in korte periode bergafwaarts met u. U krijgt steeds meer en ernstige klachten die niet vanzelf overgaan. Het is belangrijk dat u zo snel mogelijk start met een behandeling door ervaren hulpverleners.

Herkent u de depressie kenmerken? Neem dan contact met op met de huisarts voor een verwijzing.

Oorzaken van depressie

De oorzaken van een depressie zijn erg divers. In veel gevallen speelt kwetsbaarheid een rol. Ook ingrijpende gebeurtenissen kunnen ervoor zorgen dat een depressie ontstaat. Depressie oorzaken kunnen zijn:

  • Genetische factoren: erfelijke aanleg;
  • Sociale- en omgevingsfactoren: het verlies van een dierbare of het wegvallen van sociale steun;
  • Cognitieve oorzaak: een negatieve ervaring in de jeugd kan ervoor zorgen dat u de negativiteit op uzelf betrekt. Dit maakt gevoelens los van bijvoorbeeld waardeloosheid;
  • Hormonale ontregeling: chemische ontregeling in de hersenen die u kwetsbaar maakt voor een depressie.

Depressie herkennen

Het is mogelijk om een depressie in een vroeg stadium te herkennen als u let op onderstaande signalen:

  • Uw stemming: als u minder lekker in uw vel zit dan gebruikelijk of u voelt zich emotioneel instabiel;
  • Minder interesse en plezier: als u minder geniet van dingen waar u voorheen wel erg van genoot;
  • Lichamelijke klachten: er zijn meerdere lichamelijke klachten, zoals bijvoorbeeld hoofdpijn, spierpijn of slapeloosheid;
  • Werkgerelateerde klachten: een burn-out of toegenomen ziekteverzuim;
  • Verslaving: als u niet lekker in uw vel zit grijpt u misschien sneller naar alcohol of drugs.

Tips

Tips voor uzelf

Eén op de 15 jongeren en één op de 20 volwassenen in Nederland heeft last van een depressie. Er is meer aandacht nodig om deze ziekte, inmiddels in de top drie van gezondheidsproblemen, te voorkomen. 

Mensen met een depressie weten vaak niet wat ze moeten doen om zich weer goed te voelen. Daarom enkele tips om uw depressie te lijf te gaan:

  • Blijf niet met uw probleem rondlopen. Een depressie is vaak goed te behandelen;
  • Erken uw sombere gevoelens en geef toe dat uw depressie niet zomaar verdwijnt. U kunt uw stemming echter wel beïnvloeden;
  • Praat erover met anderen;
  • Kies voor regelmaat: sta op tijd op, eet driemaal per dag en ga op tijd naar bed;
  • Beweeg regelmatig. Ga elke dag een stuk fietsen of wandelen. Beweging helpt tegen depressieve gevoelens en maakt u bovendien ‘gezond moe’, zodat u beter slaapt;
  • Ga leuke dingen doen. Probeer mensen op te zoeken, ook al hebt u er eigenlijk geen zin in. ‘Leuke dingen’ gaan doen helpt echt;
  • Zeg ongezonde gewoonten vaarwel. Roken, drinken, middelengebruik of ongezond eten is absoluut uit den boze als u depressief bent. Deze ongezonde gewoonten kunnen een depressie zelfs verergeren.

Tips voor naasten

Als iemand in uw omgeving om wie u geeft psychische klachten heeft, is dit ook moeilijk voor u. Dit kan spanningen met zich meebrengen. Hieronder enkele tips hoe u hiermee om kunt gaan:

  • Realiseer je dat degene met een depressie het moeilijk heeft en het moeilijk vindt om invloed uit te oefenen op zijn of haar eigen gedrag. Boos worden heeft weinig effect;
  • Luister, vraag en oordeel niet. Geef iemand met een depressie de kans om zijn of haar verhaal te doen. Stel open vragen, toon belangstelling en vraag de ander naar zijn gedachten. Iemand met een depressie schaamt zich vaak voor zijn depressieve gedachten;
  • Blijf belangstelling in de ander tonen, een simpel app- of sms-bericht met de vraag: ‘hoe gaat het met je?’ doet de ander al goed;
  • Probeer te blijven praten met degene met een depressie en zo contact te blijven houden;
  • Probeer degene met een depressie te stimuleren tot leuke activiteiten;
  • Accepteer dat hij of zij weinig kan, word niet boos om vergeetachtigheid en wees niet te kritisch over zaken die misgaan of te lang blijven liggen. Depressieve mensen hebben een overmaat aan zelfkritiek en vaak het gevoel waardeloos te zijn. Een kritische houding van de omgeving is dan extra pijnlijk. Prijs iedere vooruitgang, hoe klein ook. Blijf positief en probeer daarin uzelf te blijven;
  • Zorg dat degene met een depressie professionele hulp zoekt. Zeg dat er behandelingen en medicijnen zijn die hem of haar kunnen ondersteunen. Ga zo mogelijk mee met de betrokkene naar de huisarts of GGZ-hulpverlener;
  • Blijf degene met een depressie bij sociale gelegenheden betrekken, maar besef dat hij of zij behoefte heeft aan rust;
  • Neem ook tijd en ruimte voor jezelf, bijvoorbeeld door er met iemand anders over te praten;
  • Verzamel informatie over depressie.

Depressie behandelen

Hier kunt u meer informatie vinden over de behandeling van depressie bij Expertisecentrum Transculturele Therapie.